Адыгабзэмрэ тхыбзэмрэ я Мафэ Гуманитар ушетынхэмкIэ Адыгэ Республикэ институтым хегъэунэфыкIы

Лъытэныгъэ зыфэсшIыхэрэ ныбджэгъу лъапIэхэр!
Ныдэлъфыбзэр лъэпкъым ынап, игъашI. Культурэ-тарихъ кIэныр тилъэпкъ къыкIэхъухьэхэрэм зэIэпахынымкIэ амалышIоу ар щыт. Бзэр лъэпкъым ылъапс! Арышъ, убзэ умышIэныр насыпынчъагъ. Лъэпкъ пэпчъ, анахь макIэр арыми, иныдэлъфыбзэ зыфэдэ щымыIэ баиныгъэу елъытэ. Тэри, адыгэхэм, тиныдэлъфыбзэу адыгэбзэ баир тилъапI, тикIас, тигугъапI.
Гъэтхапэм и 14-р адыгабзэмрэ тхыбзэмрэ я Маф. Адыгэ Республикэм и Конституцие ия 5-рэ статья мырэущтэу къыщеIо: «Урысыбзэмрэ адыгабзэмрэ Адыгэ Республикэм зэфэдэ фитыныгъэхэр зиIэ къэралыгъуабзэхэу щыщытых». Тиныдэлъфыбзэу адыгабзэри лъэпкъыбзэу лIэшIэгъубэ къыхьыгъ, ау Адыгеир республикэ зэрэхъугъэм епхыгъэу адыгабзэм къэралыгъобзэ шапхъэ иIэ хъугъэ. А хэбзэгъэуцугъэ унашъом тилъэпкъыбзэ ыкIуачIэ къыгъэлъэшыгъ, ащ ипшъэрылъхэм нахь заушъомбгъугъ.
Ар къыдэлъытагъэу мы аужырэ илъэс тIокIым адыгабзэр зэзыгъашIэрэмэ япчъагъэ хэхъуагъ. Тиныдэлъфыбзэ имэхьанэ ашIэным, шIу алъэгъуным, зэрагъэшIэным пае макIэп Iофтхьабзэхэу республикэм щызэшIуахырэри.
Тэ ти Гуманитар ушэтынхэмкIэ адыгэ республикэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэкIэ щытым иIофышIэхэр зыдэлэжьэхэрэ Iофыгъуабэхэм зыкIэ ащыщэу адыгабзэм ибзэхабзэхэм адэлажьэх.
Адыгабзэм иIофыгъохэм япхыгъэ Iофтхьэбзабэ непэ зэшIуахы: ахэр тиныдэлъфыбзэ ылъапсэ ухъумэгъэным, бзэр научнэ лъапсэ иIэу гъэлэжьэгъэным, мыгъэунэфыгъэ бзэхэбзэ шъэфхэр гъэунэфыгъэнхэм ахэр бзэр зэзыгъэшIэщтхэм игъом алъыгъэIэсыгъэнхэм пае ыкIи нэмыкIыбэхэр. АщкIэ гъэхъагъэхэри тибзэшIэныгъэлэжьхэм зэрашIыгъэхэри нафэ: бзэм иIофшIэгъэшхохэу – къэралыгъо шIухьафтын къызфагъэшъошэгъэ томищ хъурэ «Адыгабзэм изэхэф гущыIалъэ» зыфиIоу гущыIэ мин 50-м ехъу зыдэтыр, «Адыгабзэм итхэнхэбзэ гущыIалъ», «Русско-адыгейский словарь» ыкIи нэмыкIхэр мы аужырэ илъэсхэм агъэхьазырыгъэх ыкIи къыхаутыгъэх. Ахэр IофшIэгъэшхох.
Ар къызгурыIорэ гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэ афэгъэзэгъэ учреждениехэм тихэку икъэралыгъуабзэу щыт адыгабзэм иIофыгъохэм япхыгъэ Iофтхьэбзабэ непэ зэшIуахы: ахэр адыгабзэм ылъапсэ ухъумэгъэным, бзэр гъэлэжьэгъэным, бзэм ихабзэхэр, ишапхъэхэр гъэунэфыгъэным, ыкIуачIэ зэрифэшъуашэу къэIэтыгъэным фэIорышIэрэ шIэныгъэ лъэныкъуабэкIэ дэлажьэх, бзэр нахь Iэрыфэгъу зэрэхъуным, нахь гурыIогъошIу зэрашIыным пылъых. Ащ ыпкъ къикIэу бзэр научнэу ушэтыгъэнымкIэ гъэхъэгъэ гъэнэфагъэхэр непэ адыгэ бзэшIэныгъэм ешIых: научнэ грамматикэу, гущыIэлъэ зэфэшъхьафхэу, бзэм иушэтын фэгъэхьыгъэ монографиехэу тиIэхэм ахагъэхъонхэм тишIэныгъэлэжьхэр яшъыпкъэу дэлажьэх. Джы тиадыгэ шIэныгъэлэжьхэр дунаим щызэлъашIэх, къэралыгъуабэмэ ащыпсэурэ шIэныгъэлэжьхэм адыгабзэр зэрагъашIэ, научнэ лъапсэ иIэу зэхафы, дунаим тет бзэ байхэм адыгабзэр зэрифэшъуашэу ахалъытэ, адыгэ бзэшIэныгъэри дунэе бзэшIэныгъэм пытэу хэуцо.
ШIагъэу тиIэр мымакIэми, джыри шIэгъэн фаеу щыIэр макIэп. Бзэм хэхъо зэпытын фае, лъэпкъыр ыпэкIэ лъыкIотэным пае. Тыбзэ тилъэпкъ ыпс, ар къэтыухъумэшъумэ, лъэпкъынчъи лъэпсэнчъи тыхъущтэп. ТапэкIи лъэпкъым игухэлъышIухэр пхырыщыгъэнхэмкIэ зибаигъэ хэхъорэ тиадыгабзэ амалышIоу зэрэщытыщтым тицыхьэ телъ. Ащ ыпсэ дгъэкIэжьэу дунаим тет зэпытынэу, тижъи тикIи агъэлъэпIэнэу, тиныбжьыкIэхэм шIу алъэгъунэу, къыткIэхъухьэхэрэм гъэшIэрэ кIэнэу яIэнэу сыщэгугъу.
Непэрэ мэфэкIым пае сышъуфэгушIо! Псауныгъэ пытэ шъуиIэнэу, гъэхъэгъэшIухэр шъушIынхэу, мамырэу шъупсэунхэу сышъуфэлъаIо!

ЛIыIужъу Адам, Гуманитар ушетынхэмкIэ Адыгэ Республикэ институтэу КIэрэщэ Тембот ыцIэ зыхьырэм идиректорскачать dle 11.3